P E R S B E R I C H T

-Tentoonstelling -

Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis Jubelpark 10 1000 Brussels 17 September 1998 tot 17 Januari 1999

Nieuws

In 1998 zal het vierhonderd jaar geleden zijn dat de Aartshertogen Albrecht en Isabella belast werden met het bestuur over de Nederlanden. Ze vestigen hun hof in Brussel, dat door zijn cosmopolitisme en mecenaat als toonbeeld geldt voor de toenmalige Europese hofcultuur. De Aartshertogen dragen in niet geringe mate bij tot de uitstraling van de zogenaamde Vlaamse Barok met hofschilders als Jan I Brueghel en Pieter-Paul Rubens. De eeuw van Rubens zou ondenkbaar geweest zijn zonder de steun van Albrecht en Isabella.

Over deze culturele bloeiperiode organiseren de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (Brussel) in samenwerking met de Katholieke Universiteit Leuven en de Sociedad Estatal para la Conmemoración de los Centenarios de Felipe II (1998) y Carlos V (2000) in Madrid een prestigieuze tentoonstelling in het Brussels Jubelparkmuseum. Ze zal plaatsvinden van 17 september 1998 tot 17 januari 1999. Na Brussel reist de tentoonstelling naar het Prado Museum in Madrid.

De tentoonstelling staat onder de Hoge Bescherming van H.M. de Koning en Koningin der Belgen en van H.M. de Koning en Koningin van Spanje.

Isabella, dochter van de Spaanse koning Filips II (en dus kleindochter van Karel V), krijgt het bestuur over de Nederlanden als bruidsschat bij haar huwelijk met haar neef Albrecht, zoon van de Oostenrijkse keizer Maximiliaan II (en dus ook een kleinzoon van Karel V).

Het aartshertogelijk paar erft een land verscheurd door een burgeroorlog. De Nederlanden hebben zich na een opstand, ingegeven door zowel religieuze als politiek-economische onvrede, van de Spaanse heerschappij afgescheurd. De protestantse Noordelijke gewesten bestendigen hun onafhankelijkheid en evolueren tot een welvarende handelsrepubliek, de Zuidelijke gewesten komen opnieuw onder het katholieke Spaanse gezag na de succesvolle krijgsacties van Alexander Farnese.

Het is in deze context dat de Aartshertogen Albrecht en Isabella in 1598 naar hun erfgoed vertrekken. Na moeizame onderhandelingen slagen ze er in 1609 in om een wapenstilstand voor twaalf jaar te sluiten met de Noordelijke gewesten. Joost Van den Vondel en Constantijn Huygens bezingen de lof van de naar vrede strevende Isabella.

Het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) brengt de nodige rust voor een politieke, economische en vooral culturele heropleving. Het Brusselse hof en de buitenhuizen in Mariemont en Tervuren zijn culturele centra avant la lettre. Hun invloed verklaart de snelle opkomst van de zogenaamde Vlaamse barok.

Albrecht en Isabella maken met hun bestellingen schilders als Pieter-Paul Rubens, Jan I Brueghel, Otto Van Veen en Theodoor van Loon groot. Architecten als Wenzel Cobergher en Jacques Francquart krijgen opdrachten aan het Hof en in de provincies. Terwijl de aartshertogelijke hofkapel o.l.v. de componist Peter Philips ongekende artistieke toppen scheert, bereiken de Zuid-Nederlandse humanisten onder leiding van Justus Lipsius een intellectueel hoogtepunt.

Adellijke families imiteren de hoofse levensstijl. De man in de straat is getuige van de hoofse verfijning bij intredes, optochten, stoeten en schuttersfeesten. Op aandringen van Albrecht en Isabella wordt de Brusselse Ommegang na jaren van verval in ere hersteld.

17.jpg (62734 bytes)

De diep religieuze Albrecht en Isabella dragen ook aanzienlijk bij tot de uitbouw van de Contrareformatie. Ze gelden als de vroomste vorsten van hun tijd. Zij bevelen o.m. de bouw van de koepelkerk en de uitvoering van het volledig symmetrisch uitgetekende stadsplan van Scherpenheuvel. Ook de uitbouw van andere bedevaartsoorden zoals Foy-Notre-Dame en Halle wordt gestimuleerd.

Aan deze periode van voorspoed en rust komt een einde met de dood van Albrecht in 1621. Zonder troonopvolgers komt het erfgoed van Albrecht en Isabella opnieuw onder Spaans bewind. In 1648, precies vijftig jaar na de troonsbestijging van Albrecht en Isabella, maakt de Vrede van Westfalen een definitief einde aan de burgeroorlog die de Nederlanden voorgoed van elkaar heeft gescheiden.

‘Albrecht en Isabella (1598-1621)’ in het Brusselse Jubelparkmuseum (KMKG)

De tentoonstelling staat met de nodige luister stil bij deze periode van voorspoed en culturele bloei. Er worden in totaal een vierhonderdtal stukken getoond. De KMKG konden daarbij rekenen op de medewerking van gerenommeerde instellingen in binnen- en buitenland.

Uit het Prado van Madrid komen o.m. de schilderijen ‘De vijf zintuigen’ van Jan I Brueghel en Hendrik van Balen en de beide portretten van de aartshertogen van P.P. Rubens. Uit het Palacio Real van Madrid komen twee wandtapijten van Reynbouts door de Stad Antwerpen geschonken aan Albrecht en Isabella t.g.v. hun Blijde Intrede. Uit het Kunsthistorisches Museum van Wenen komt o.m. de Venus, Liefde en Mercurius van Bartholomeüs Spranger. Het Dubbelportret van Albrecht en Isabella dat als affichebeeld wordt gebruikt is van de hand van Otto Van Veen en behoort tot een privé-verzameling in het Engelse Stanway.

* wetenschappelijk colloquium : van 3 tot 6 dec. 1997, KULeuven en Cervantes Instituut, Brussel.

* open voor het publiek, vanaf najaar 1998 : de ondergrondse Isabellastraat, ‘privé-straat’ van Isabella die het aartshertogelijk paleis met de St.Michiels en St. Goedelekerk verbond.

* combinatiebezoeken : een rondleiding in de tentoonstelling al dan niet gekoppeld aan een speciaal "Albrecht & Isabella" circuit in de Brusselse binnenstad.

* een speciaal voor de gelegenheid ingericht barok kader waar gerechten geserveerd worden ooit door de Aartshertogen zelf "gesavoureerd" - in het Jubelparkmuseum tijdens de volledige duur van de tentoonstelling.

Openingstijden : van dinsdag tot vrijdag van 9u30 tot 17u ; zaterdag en zondag van 10 tot 17u

tentoonstelling :250 BEF : individuele bezoeker - 200 BEF : met korting - 120 BEF :

schoolgroepen tentoonstelling + bezoek aan de archeologische site "Isabellastraat" : 300 BEF

B-Dagtrip + NS- Rail Idee : de Belgische en Nederlandse spoorwegen bieden de mogelijkheid om de tentoonstelling aan een voordelig tarief te bezoeken. U betaalt een gecombineerd ticket voor de expositie, de trein en de metro.

Publicatie : rijkelijk geïllustreerde catalogus (Fr. en Ndl. uitgave) met bijdragen van internationaal gerenommeerde (kunst)historici

2. combinatiebezoeken : - voor groepen (max. 15 pers.) : rondleiding in de tentoonstelling + circuit ‘Brussel, mijn geheime tip - in het spoor van Albrecht en Isabella’ met o.m. een rondleiding in de ondergrondse Isabellastraat 5000 BEF + toegang tot de tentoonstelling (tijdens de week) - 5500 BEF + toegang tot de tentoonstelling (op zaterdag).

- voor individuele bezoekers : circuit ‘Brussel, mijn geheime tip - in het spoor van Albrecht & Isabella’ met o.m. een rondleiding in de ondergrondse Isabellastraat + toegang tot de tentoonstelling : 700 BEF/pp. Reservering : TIB/GBB : ( 02/548.04.48 of Jubelparkmuseum (KMKG) : ( : 02/741.73.03.)

Barok eethuis : een voor de gelegenheid speciaal ingericht barok kader waar gerechten geserveerd worden ooit door de Aartshertogen zelf "gesavoureerd".

Verblijf in Brussel : de Dienst voor Toerisme en Informatie van Brussel (TIB) stelt een verblijf voor in Brussel dat volledig in het teken van Albrecht en Isabella staat. Deze formule maakt deel uit van de reeks "Drie dagen in Brussel" die TIB voor de toeristische sector samenstelde.

De tentoonstelling kwam tot stand met de steun van de hoofdsponsors : Gemeentekrediet en Vlaamse Gemeenschap. Volgende instanties verleenden hun medewerking : BRTN-Radio 1, RTBF, Knack, Le Vif/L’Express, B-Dagtrips, OPT, TIB, Toerisme Vlaanderen.